Elflerin uzun yolculuklar için kullandığı yol azığıdır. Yolculara güç verir ve aynı zamanda yaralanmış ya da hastalanmış olanların iyileşmelerini hızlandırır. Bir dilimi, tüm günlük bir yolculukta gereken enerji ihtiyacını karşılar, eğer parçalanmamış ve mallorn yaprağına sarılmışsa tazeliğini pek çok gün boyunca korurdu. İnce dilimlerin dışı gevrek, açık kahverengi ve iç kısmı da krem rengi ve son derece lezzetliydi.

Lembas aslında Elflere Yavanna tarafından verilmişti. Elflerin Eldamar’a yapacakları Büyük Yolculuk'ta kullanmaları için Oromë’yi elflere lembas götürmesi için göndermişti. Yavanna lembası Aman’ın tarlalarında yetişen tahıllardan yapmış ve dilimler yetiştikleri toprağın gücünü yiyen kişiye aktarmıştı.

Elfler bu tahılları Orta Dünya’da yetiştirmeyi öğrenmişti. Lembasın yapım sırrı Yavannildi, Yavanna’nın Bakireleri adı verilen elf kadınları tarafından saklanmış ve sadece onlar tahılı toplayıp, dilimleri pişirebilmişlerdi. Ekmeğin Yavanna tarafından yaratılışından ötürü bu bakireler, en yüksek mevkii sahibi kadın massánie (Hanım) ya da besain (Ekmek veren) olarak çağırılırdı.

Elfler nadiren lembaslarını ölümlülerle paylaşmışlardır. Çünkü bu onların ölümlü yaradılışlarının farkına varmalarına ve asla gidemeyecekleri Aman’a hasret duymalarına neden olur. Melian, Beleg’e arkadaşını yabandan getirebilmesi için lembas vererek Túrin’e büyük bir iyilikte bulunmuştur. Bu elflerin insanların kullanması için lembas sağladığı ilk seferdir.



Galadriel 3019 Şubatı'nda Yüzük Kardeşliği'ne Lothlórien’den ayrılırken lembas vermiştir. Lembas yolcuların görevlerini başarabilmelerini desteklemiştir. Uruk-hai’ler Merry Brandybuck ve Pippin Took’u esir aldıklarında dört günden az bir zamanda 45 fersah koşan Aragorn, Legolas ve Gimli güçlerini yedikleri lembasla koruyabilmiştir. Merry ve Pippin, Fangorn Ormanı yakınında firar ettiklerinde güçlerini yedikleri lembasla kazanmıştır. Merry şöyle demiştir: “Lembas yüreklendiriyor adeta!” Aragorn Hobbitlerin başına neler geldiğini ağaçlığın kenarında bulduğu lembas kırıntıları ve boş mallorn yaprağı sayesinde anlamıştır.



Mordor yolunda Sam Gamgee lembasları dikkatle bölüştürmüş ama yine de erzakın dönüş yoluna yetmeyeceğinden endişelenmiştir. Frodo Gollum’a biraz lembas önermiş ancak Gollum önerilen yiyeceği “toslar ve küller” diyerek tükürmüştür (İki Kule). Cirith Ungol Kulesi'ndeki Orklarda lembasın görünüşünden ve kokusundan hoşlanmamış, Frodo’yu teslim alıp soyarken erzakını bırakmışlardır. Bu büyük bir talihti zira Frodo ve Sam lembas olmaksızın asla Hüküm Dağı'na ulaşmayı başaramazlardı.

"Lembasta öyle bir güç özellik vardı ki, onlar olmasa şimdiye kadar çoktan uzanıp ölmüş olurlardı. İnsanın arzusunu tatmin etmiyordu; zaman zaman Sam'in aklı yemeklerle ilgili hatıralarla dolup taşıyor, sadece ekmek ve et istiyordu. Yine de elflerin yolluklarında öyle bir kudret vardı ki yolcular sadece ona kaldıkça ve diğer yiyeceklerle karıştırmadıkça, kudreti artıyordu. İsteklerini doyuruyor, kollarına ve bacaklarına, eklem yerlerine ölümlülerin ölçülerinin ötesinde bir hâkimiyet ve dirençlerini arttıracak bir güç veriyordu."(Kralın Dönüşü)